زرین تاج قزوینی

  آنروز تاريخی، تغيير عجيبی در رويّه و عقايد حاضرين داد، روز پر هيجانی بود، در عبادات طريقهء خاصّی ايجاد شد و رويّه و عقايد قديمه متروک گشت. بعضی همراه بودند، بعضی اين تغيير را کفر و زندقه مي­پنداشتند و مي­گفتند احکام اسلامی هيچوقت نسخ نمي­شود. عدّه‌ای مي­گفتند اطاعت حضرت زرین تاج واجب است هر چه بفرمايد لازم الاجرا است.[۶]

همانطور که از منابع بهائی ذکر گردید بابيان بسياري از اين حرکت ناخشنود بودند. از جمله ملا حسين بشرويه­اي؛ اولین مومن به باب، از اين حرکت به شدت برآشفت و يکي از بابيان بنام عبدالخالق اصفهاني با بريدن گلوي خود اعتراضش را از اين حرکت ابراز کرد. شوقي افندي ولي امر بهائيان مي­نويسد:

حضار از ملاحظه اين منظره سخت دچار حيرت و دهشت گشتند… خوف و غضب افئده را فرا گرفت و قدرت تکلم از جميع سلب شد بحدي که عبدالخالق اصفهاني از کثرت هيجان و اضطراب با دست خويش گلوي خود را چاک داد و در حالي که آغشته بخون بود ديوانه وار خود را از آن صحنه دور ساخت.

برخي ديگر از اصحاب نيز مجلس را ترک گفته و دست از امر الهي کشيدند  و گروهي با قلبهاي آکنده… تسکين خاطر يافتند.[۷]

 

نکته­ های بدشت

از اتفاقات عجیب در این اجتماع، حراج القابی بود که یاران بین خود تقسیم می­نمودند. محمد علي بارفروشي به قدوس، قره العين به زرین تاج و ميرزا حسينعلي به بهاءالله ملقب شدند.[۸] در کتب بهائی هیچ اشاره­ای به اینکه این القاب از سوی چه کسی ساخته و پرداخته می­شد نگردیده است.

از دیگر موارد قابل تامل در جریان بدشت هزینه­ های آن می­باشد که  کليه مخارج حاضرين را  ميرزا حسين علي نوري بهاءالله بر عهده می­گیرد. شایان ذکر است حدود هشتاد نفر به مدت ۲۲ روز در مجمع بدشت حاضر بودند که هزینه قابل توجهی را به دنبال خواهد داشت. و همیشه این سوال مطرح است که  قرار است چه سودی در قبال این خرج کلان نصیب بهاء الله گردد.

از دیگر نکات بدشت، عربده کشي­هاي مستانه رهبران بابي بود که بدون هيچ ملاحظه­اي خدا و خداپرستي را به استهزاء گرفته بودند. عباس افندي (عبدالبها) مي‏نويسد: جناب طاهره، اني انا اللّه را در بدشت تا عنان آسمان به اعلي الندا بلند نمود…[۹]

سران بدشت که تزلزل و نابسامانی را در بابیان می­دیدند در نیمه شعبان ۱۲۶۴ تصمیم به خروج از بدشت و حرکت به سمت مازندران نمودند و جالب اینکه در این راه میرزا علی بارفروش و زرین تاج قزوینی هم ­کجاوه گردیدند. وقتي بدشتيان به نزديکي قريه نيالا رسيدند ‌مردم با ديدن منظره غير مترقبه زرین تاج و قدوس در يک کجاوه که با صداي بلند اشعاري مي­خواندند برآشفتند و به آنان حمله کردند. به اين ترتيب بدشتيان پراکنده شدند و سران بابي گريختند. عملکرد بابيان به حدي رسوا بود که برخي مورخان بهائي، اين برخورد را به «غضب الهي» در نتيجه رفتار غير اخلاقي بابيها در بدشت تعبير کرده ­اند.

نویسنده مطالع الأنوار فارسی در این باره می­نویسد: بعضی از پيروان، چون ديدند که حضرت طاهره حجاب صورت را به يکسو نهاده، اين طور نتيجه گرفتند که ممکن است بر حسب هوای نفس بمناهی و سيّئات مشغول شوند و از مسئلهء نسخ شريعت، بخيال باطل خود اين طور تصوّر کردند که حريّت مضرّه را پيشه­ی خويش سازند؛ از حدود آداب تجاوز کنند و با هوای نفس خويش مشغول شوند. اين خيال باطل و سودای خام که برای کوته نظران حاصل شده بود سبب شد که خشم خدا بر آنها نازل گرديد و مورد غضب پروردگار واقع شدند.[۱۰]

ميرزا حسينعلي به سختي از اين غائله نجات يافت و همراه با قره العين به سوي زادگاه  پدري خود قريه تاکر در  نور مازندران گريخت.[۱۱]

به هر حال پس از جریان بدشت سید باب نیز مصلحت در ادعای قائمیت دید. این مسأله نیز زیاد روشن نیست که سید باب در اصل طرح و نحوه موضع­گیری، دخالت داشته یا اینکه حسینعلی نوری و دست اندرکاران اصلی، حرکت را طوری تنظیم کردند که باب راهی جز این نیافت.

شوقی افندی، ولی امر بهائیان در کتاب خود می­نویسد:

چیزی از این مقدمه (بدشت) نگذشت که حضرت باب… با اظهار مقام قائمیت و اثبات استقلال و اصالت امر مبارک، قیام پیروان خود را در احتفال بدشت تأئید و نظرات و معتقدات آنها را نسبت به شریعت الهیه تقویت و تصویب نمودند.[۱۲]

آنچه از این متن و با الهام از منابع بهائی بدست آمد و ضرورت بحث از بدشت را نیز به دنبال دارد اشاره به این موضوع می­باشد که این اولین رویدادی است که پیروان و امت، اول تصمیم گرفتند و اعلام استقلال امر کردند و نقطه اولی، بعدا تصویب و تائید فرمودند. ولی مگر نه این است که اگر آئین جدیدی بیاید صاحب آئین باید احکام و دستورات را با گرفتن از وحی اعلام کند ولی در اینجا امر به عکس شده است.