برخی از منابع و سخنان علمای یهودی نشان می‌دهد، خاستگاه ارتباط و همکاری جامعه یهودیان ایران با دیگر شهروندان ایرانی، عبارت است از این آموزه هلّاخایی که دین‌داران یهودی بایستی تا پیش از ظهور ماشیح، صبر کرده و انتظار ماشیح را پیشه خود سازند.
چندی پیش آرش آبائی «پژوهشگر کلیمی» با اشاره به وضعیت متفاوت جامعه یهودیان ایران و باقی یهودیان جهان گفت: «یک یهودی که در نظام اسلامی ایران زندگی می‌کند، با ایرانیان تعامل دارد.» بر اساس منابع یهودیت، این سخن آبائی، منشأ و خاستگاه اعتقادی و هلّاخایی دارد که گویا از نگاه ایشان و برخی دیگر از سران یهودی، یهودیان ایران به این آموزه که تعامل، ارتباط و همکاری با دیگر شهروندان ایرانی تا دوران ماشیح است، پایبند می‌باشند.
بر اساس شریعت یهودی یا هلّاخا، استقلال سیاسی فقط در دوران ماشیح است. سموئیل از حکمای تلمودیِ قدیم می‌گفت: «تفاوت عصر مسیحا با زمان حاضر، آزادی سیاسی آن خواهد بود.»(۱) ازاین‌رو شریعت یهودی از دین‌داران می‌خواهد تا در همان مکان‌های تبعید به انتظار ماشیح بمانند.
افزون بر این، علمای قدیمی یهود بر این نظر بودند که برای رهایی از بدبختی‌ها و مشقت‌ها باید صبر کرده و خدمت دولت‌ها کرده تا ماشیح ظهور کند که در دوران او، دیگر ملت اسرائیل زیردست هیچ دولت بیگانه‌ای نخواهد بود. همین امر یعنی صبر، خدمت به دیگر دولت‌ها و انتظار ماشیح درواقع اطاعت یهودیان از خداوند به‌حساب می‌آید.(۲)
دکتر سیامک مره صدق، نماینده کلیمیان در مجلس شورای اسلامی در یک مصاحبه‌ای در سابق با اشاره به همین آموزه هلّاخایی گفت: «یهودیت، نه یک تفکر ایدئولوژیکی یا سیاسی، بلکه تفکری دینی است. ایرانیان یهودی، ازنظر دیانت، یهودی‌اند و از منظر استراتژیکی، یک شهروند ایرانی. ما از منظر رفتارهای سیاسی و روابط بین‌المللی، دقیقاً مطابق قوانین و قواعد نظامی هستیم که در آن زندگی می‌کنیم. ما هیچ وزارت خانه یا سیاست‌گذاری مجزایی از سیاست‌گذاری جدی و بین‌المللی مردم ایران نداریم. در طول دوران دفاع مقدس و جنگ تحمیلی، همه مردم ایران، اعم از یهودی، مسلمان، مسیحی و زرتشتی باهم از ارزش‌های ملی و خاک ایران دفاع کردند. برای ما فرقی نمی‌کند که دشمن ما «صدام» باشد، «ترامپ» یا «نتانیاهو». هر کس که منافع ملی و ارزش‌های ایران را با خطر تهدید مواجه سازد، دشمن یهودیان ایران نیز محسوب می‌شود، چون همه ما ایرانی هستیم و منافع ملی مشترکی داریم.»
سیامک مره صدق در ادامه افزود: «این همراهی بعد از انقلاب، پررنگ‌تر هم شد، چون تا پیش از آن، فقط سرزمین و منافع ملی مشترک، عامل پیونددهنده ایرانیان یهودی و بقیه مردم ایران بود، اما بعد از پیروزی انقلاب، ارزش‌های توحیدی مشترک یعنی «توحید، نبوت و معاد» هم به این اشتراکات اضافه شد. بنابراین، این همراهی و همدلی، عمق بیشتری پیدا کرد». (۳)
بنابراین این سخن برخی از بزرگان یهودی ایران نظیر آبائی و مره صدق که یهودیان ایران با دیگر شهروندان ایرانی تعامل، ارتباط و همکاری دارند، منشأ و خاستگاه اعتقادی و هلّاخایی دارد. شریعت یهودی یا هلّاخا از دین داران می‌خواهد، تا پیش از ظهور ماشیح، صبر بر بدبختی‌ها، خدمت به دیگر دولت‌ها و انتظار ماشیح را پیشه خود سازند.
پی‌نوشت:
۱-( جولیوس کرینستون) انتظار مسیحا در آیین یهود، ترجمه حسین توفیقی، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب، ۱۳۷۷، ص ۶۷
۲-( ر.ک: آبراهام کهن، گنجینه‌ای از تلمود)، ترجمه امیر فریدون گرگانی، تهران: زیبا، ۱۳۵۰، ص ۳۵۲ و ۳۶۰- ۳۶۱؛ عبدالوهاب المسیری، صهیونیسم، ترجمه لواء رودباری، تهران: وزارت اور خارجه، ۱۳۷۴، ص ۴۶
۳- ( ایسنا، “ایران همیشه وطن آرامش یهودیان بوده است”)، کد خبر ۹۷۱۱۱۳۰۶۶۵۳، ۱۳ بهمن ۱۳۹۷
