محمد حسینی| جهان بینی بهائی به قدری ضعیف و فاقد اندیشه اثباتی است که حتی توان تولید و ارائه ایدئولوژی مناسب برای پیروان را ندارد. لذا رهبران آن سعی دارند باهدایت پیروانی که دارای قوه فکری بیشتری هستند با استفاده از علوم روز و جهان امروزی و عصر حاضر ایدئولوژی مناسب را تولید و در پناه آن برنامه های بدون پشتوانه های فکری و عقلی خود را به پیش ببرند. هیچ کس سراغ ندارد که از تاریخ تشکیل این تشکیلات صهیونیستی مناظره ای علمی از طرف افراد آن با افراد منتقد صورت گرفته باشد، بلکه برخورد این تشکیلات حتی با منتقدین داخلی نفی و طرد بوده است. لذا در ادامه برنامه های این تشکیلات برای هدف مهم ایدئولوژی سازی ارائه می گردد.
الف) تربیت کادر علمی و توسعه منابع انسانی
یکی از اهداف شوقی از پروژه توسعه مطالعات بهائی تربیت نیروی انسانی کارآمد برای گفتمانسازی و ساخت ایدئولوژی بهائی است. او در نامهای که در ۲۱ اکتبر ۱۹۴۳ نوشته مینویسد:
«این امر به عالمان بهائی بیشتری نیاز دارد؛ افرادی که نه تنها به (امر) ارادت ورزیده و به آن ایمان دارند و مشتاق هستند تا در مورد آن با دیگران سخن بگویند بلکه از اهمیت آموزههای امری نیز درک عمیقی داشته و میتوانند این آموزهها را با اندیشه و زندگی و مشکلات مردم جهان درگیر کنند.»
این قطعه از بیانات شوقی، بیانگر ویژگیهای متمایز است. توصیف نوع مطلوب عالم بهائی که تشکیلات امری در این زمان به آن نیاز دارد و شمردن خصلتهای او از قبیل ارادت عمیق به ایمان بهائی، درک عمیق آموزهها و تمایل زیاد به اشتراکگذاری و تبلیغ به دیگران، نشان از آن دارد که پروژه مطالعات بهائی صرفاً طرحی برای علم پژوهی و کشف حقیقت نیست.
ب) نیروی انسانی دانشمند با قابلیت کنشگری و نفوذ
شوقی در نامهای در تاریخ ۵ جولای ۱۹۴۹ مینویسد:
«ما به عالمانی بهائی نیاز داریم که آموزههای امر را عمیق فهمیده باشند بلکه به افرادی با مطالعه و تحصیلات خوب نیز نیاز داریم تا بتوانند آموزههای ما را با اندیشه جاری رهبران جامعه مرتبط کنند.
ج) تمرکز بر نخبه گزینی و تکنوکراتیسم
شوقی در ادامه نامه قبل مینویسد:
«بهائیان موظف هستند ذهن خود را به دانش مسلح کنند تا بتوانند حقایقی را که در ایمان بهائی وارد شده، به ویژه به طبقات تحصیل کرده عرضه کنند.»
بيتالعدل نیز در پیامی در ۲۱ آگوست ۱۹۷۷ مینویسد:
همانطور که در پرتو مطالعات نوین (بھائی) جامعه بهائی رشد میکند و متعالی میشود دانشمندان و کارشناسانی را در زمینههای متعدد به دست میآورد؛ – هم با متخصص شدن بهائیان و هم با بهائی شدن کارشناسان به موازات این فرآیند حیات نهادی و تشکیلاتی بهائی نیز در مسیر توسعه قرار میگیرد و مجامعی به طور فزاینده از دانش علمی و تخصصی – چه از بهائیان و چه غیر بهائیان – شکل میگیرد که میتواند برای کمک به حل مشکلات مورد استفاده قرار بگیرد.
این جوامع به مرور زمان سبب سامان دهی مؤسسات آموزشی بزرگ بهائی و پروژههای بزرگ بینالمللی و ملی برای بهبود زندگی بشر خواهد شد.
د) ترویج مدارا تساهل و تسامح دینی
ترویج فضای مدارا با دیگران در جامعه بهائی و تقویت هسته اصلی ایمان مؤمنان از اهداف مهم پروژه مطالعات بهائی است. بیت العدل در نامهای به تاریخ ۷ اکتبر ۱۹۸۰ در این زمینه اعلام کرده است:
«در دورههای گذشته، مؤمنان تمایل داشتند به دو گروه متخاصم تقسیم شوند. کسانی که کورکورانه به وحی پایبند بودند و کسانی که در همه امور دچار شک و تردید بودند هر دو رویکرد یاد شده میتواند منجر به خطا شود.
چالش همه مؤمنان این است که ترکیب متعادلی را که بیت العدل تجویز کرده است رعایت کنند و به مرحله ای از توسعه برسند که در هیچ کدام از گروه های متخاصم یاد شده قرار نگیرند.»
بیت العدل اعظم در تاریخ ۱۸ ژولای ۱۹۷۹ در مورد نیاز به مدارا می نویسد:
«بیتالعدل موافق است که برای مؤمنان به ویژه کسانی که در نظم اداری دارای مناصب و مسئولیت هستند بسیار مهم است که با آرامش و مدارا و ذهنی کنجکاو نسبت به دیدگاههای متفاوت از خود واکنش ۹نشان دهند و به یاد داشته باشند که تمام بهائیان فقط شاگردان ایمانی هستند که همیشه در تلاش برای درک واضحتر آموزهها و به کار بردن آنها با وفاداری بیشتر هستند و هیچ کس نمیتواند ادعا کند که درک کاملی از وحی دارد.»
بنابراین، ترویج فضای تساهل مستلزم آن است تا کسانی که منصب و مقامات اداری را در اختیار دارند، بیش از حد واکنش نشان ندهند و کسانی که درک خود را از آموزه ها بیان میکنند به طور عمدی یا ناخواسته باعث ایجاد اختلاف نشوند. هشدار نسبت به دامن زدن به اختلاف یکی از خطراتی را که برای مؤمنانی که شروع به تحصیل علم بهائی میکنند، برجسته میکند. به این مناسبت بیتالعدل در بیانیهای اظهار داشت:
«با این حال مواردی دیده میشود که مؤمنان خود را عالم میدانند و حتی ممکن است از نظر آکادمیک نیز چنین باشند و در برخی از جنبههای ایمانی نیز تخصص قابل توجهی داشته باشند، اما متأسفانه نسبت به سایر جنبههای دینی ناآگاه هستند و همین مسأله سبب شده تا انتقادات گزندهای ابراز کنند.»
ارتباط با ما: bahaismiran85@gmail.com
