فرایند حوادث منتهی به کودتای سیاه ۲۸مرداد با سست شدن پیوند میان گروههای مختلف اجتماعی همچون روحانی، دانشجو، بازاری همراه بود که همین امر بسیار به نفع رژیم پهلوی تمام شد، اما در جریان نهضت امام در سال‌های ۴۱ تا ۴۳ بار دیگر روح وحدت و یکدلی در جامعه دمیده شد و همه مردم یکپارچه در برابر رژیم صف‌آرایی کردند.
آنچه بیش از همه اهمیت داشت، حضور گروههای دانشجویی در کنار مردم و روحانیت است (اسناد شماره ۱ تا ۴) که با وجود حمایت وسیع سران حکومتی و رسانه‌های غربی ار رژیم پهلوی (سند شماره ۵) به دست آمد.
رژیم پهلوی با هر حیله‌ای می‌کوشید تا از نفوذ کلام امام در قلب‌های مردم بکاهد ولی هر چه بیشتر می‌کوشید، کمتر نتیجه می‌گرفت (سند شماره ۷)
یکی از اهرم‌های قوی رژیم پهلوی و صهیونیست‌ها در ایران فرقه ضاله بهائیت بود. رهبران این فرقه با فریب پیروان ناآگاه و غافل خویش، بیشترین حمایت‌ها را از رژیم شاه به عمل می‌آوردند و متقابلا رژیم نیز از هیچ کمکی به آنان دریغ نمی‌ورزید. در سال‌های ۴۱ تا ۴۳ امام همواره و در مواقع مختلف بهائیت را به عنوان عامل صهیونیستم در ایران مورد حمله قرار داد و از جمله، تسهیلاتی را که دولت وقت برای شرکت بهائیان در کنفرانس ضداسلامی لندن قائل شده بود، افشا کرد. رژیم شاه برای هر بهائی ۵۰۰ دلار ارز و هزار و بیست تومان تخفیف در بلیت هواپیما در نظر گرفته بود. سند شماره ۸ نامه امام به حضرت آیت‌الله میلانی است که در بخشی از آن به این مساله نیز اشارت رفته است.
مردم نیز با درک همدلی بهائیت با رژیم سرکوبگر پهلوی، روز ۱۵ خرداد به کارخانه پپسی‌کولا که به حبیب ثابت تعلق داشت حمله بردند (سند شماره ۹) حبیب ثابت از سران تشکیلات بهائیت در ایران محسوب می‌شد و به دلیل وابستگی شدید به رژیم پهلوی و دولت اشغالگر قدس نزد مردم ایران بسیار منفور بود و چون شایع بود که عایدات پپسی کولا به نفع تشکیلات بهائی هزینه می‌شود، مصرف این نوشابه توسط مراجع‌تقلید نیز تحریم شده بود.
متقابلا تشکیلات فرقه نیز در جریان کشتار مردم در ۱۵ خرداد، عملا خود را در کنار دستگاه و در برابر مردم قرار داد محفل ملی بهائیان ایران طی نامه‌ای رسما از پرویز خسروانی به دلیل نقش برجسته‌اش در سرکوب مردم قدردانی کرد، (این سند پیشتر در ایام درج شده است). همچنین مجله «اخبار امری» ارگان رسمی محفل ملی بهائیان ایران نیز در گزارشی که از وقایع ۱۵ خرداد منتشر کرد آشکارا از دولت وقت جانبداری نمود (سند شماره ۱۰)
آنچه در ادامه می خوانید
سند شماره ۱
در اسناد ۱ تا ۴ همگامی دانشجویان با روحانیت را مشاهده می‌کنیم.
دفاع همه‌جانبه
شماره: ۳۸۵۶ س ت تاریخ: ۹/۳/۴۲
موضوع: نصب اعلامیه آیت‌الله خمینی
صبح روز پنج‌شنبه ۹/۳/۴۲ اعلامیه‌ای از طرف آیت‌الله خمینی خطاب به روحانیون به دیوار دانشکده علوم نصب شده بود.
در اعلامیه مزبور متذکر شده بود که چون دولت در نظر دارد به مناسبت ایام سوگواری محرم از واعظین تهران تعهدی مبنی برخودداری از سخنرانی‌های سیاسی اخذ نماید لذا به کلیه وعاظ با‌‌ایمان اعلام می‌‌دارد که در حال حاضر که دین اسلام در خطر محض قرار گرفته از هیچ‌گونه تبلیغ بر علیه دستگاه حاکمه خودداری ننمایند.
سند شماره ۲
مرگ بر این دیکتاتور
شماره: ۲۲ بخش ۳۱۱ تاریخ: ۱۳/۳/۴۲
موضوع: تظاهرات روز عاشورا
از قسمت پایین بازار عده‌ای با شعار «مرگ بر این دیکتاتور مرگ بر این دیکتاتور»، «خمینی خمینی ملت طرفدار توست خدا نگهدار توست بمیرد دشمن تو»، «مرگ بر این دیکتاتور مرگ بر این دیکتاتور» [تظاهرات کردند] افراد مزبور گویا از طرف نهضت آزادی می‌باشند. این دسته در حال حاضر در بازار بزرگ است و مامورین انتظامی دخالتی ندارند.
توضیحا ساعت ۱۳۱۴ خبر رسید که عده‌ای که از مسیر ناصرخسرو وارد مسجد شاه شده بودند از مسجد شاه خارج [شدند و] به بازار رفتند.
اداره سوم/ ۱۳/۳/۴۲
سند شماره ۳
دانشجویان در کنار مردم
موضوع: اجتماع در مسجد شاه
برابر اطلاع از ساعت ۱۰۰ یوم جاری عده زیادی از دانشجویان انجمن اسلامی به اتفاق عده‌ای از بازاری‌ها و طبقات مختلف مردم در مسجد شاه اجتماع خواهند نمود و سپس در بازار و خیابان‌های تهران به راه خواهند افتاد. این عده شعارهایی به نفع آیت‌الله خمینی خواهند داد.
سند شماره ۴
فعلا امتحان داریم!
شماره: ۴۹۱۳ س ت تاریخ: ۱۴/۳/۴۲
موضوع: استقبال دانشجویان از طرفداران خمینی
ساعت ۰۰/۱۱ روز سه‌شنبه ۱۴/۳/۴۲ هنگامی که تظاهرکنندگان موافق خمینی از مقابل دانشگاه تهران عبور می‌کردند عده‌ای در حدود یکصد نفر از دانشجویان وابسته به جبهه ملی مهرداد ارفع‌زاده رودسری، هاشم سلطانی، سیدحسین موسویان، مهدی ابطحی، شکرالله پاکنژاد، محمدرضا بروجردی، جهانگیر دره‌شوری، محمد انوری و محمدرضا انصاری به استقبال تظاهرکنندگان به پشت میله‌های درب جنوبی دانشگاه تهران رفته و سید حسین موسویان دانشجوی پزشکی ضمن اظهار تشکر از متظاهرین اظهار داشت از این که به دانشگاه آمده‌اید خیلی متشکریم و همان‌طور که می‌دانید ما نیز در راه آزادی گام برمی‌داریم. ولی اکنون چون هنگام امتحانات دانشجویان دانشگاه است لذا ما نمی‌توانیم بیش از این با شما همکاری کرده و به تظاهرات ادامه دهیم. سپس تظاهرکنندگان از مقابل دانشگاه گذشتند.
در پرونده تظاهرات ۱۵ خرداد بایگانی شود. ۱۶/۳/۴۲
سند شماره ۵
سند زیر حمایت رسانه‌های امپریالیستی از رژیم شاه را در جریان سرکوب وحشیانه مردم بخوبی نشان می‌دهد.
حمایت رسانه‌های غربی از رژیم شاه
شماره: ۴/۶/۱۹۶۳ تاریخ: ۱۴/۳/۴۲
تهران – خبرگزاری آسوشیتدپرس ۴ ژوئن
امروز هنگامی که ۱۵ تا ۲۰ هزار نفر از مسلمانان متعصب همراه با دسته‌های سیاسی علیه دولت و به طرفداری از انتصاب آیت‌الله خمینی به رهبری شیعیان دست به تظاهرات زده بودند واحدهای نیرومند افراد نظامی ساختمان اصلی رادیو تهران را محاصره کرده و از نزدیک شدن پاره‌ای از دسته‌ها به ساختمان مذکور جلوگیری کردند.
طبق رسوم شیعه رهبر شیعیان بایستی از طرف مردم انتخاب شود و انتخاب او از طرف یک هیات مذهبی مخصوص صورت نمی‌گیرد.
گروه عظیمی از افراد متعصب که با واحدهای نیرومند پلیس روبه‌رو شده و نتوانستند وارد محوطه دانشگاه شوند به شعار دادن به نفع خمینی و محکوم کردن دولت رژیم شاه ادامه دادند. افراد پلیس با صبر و شکیبایی اوضاع را مراقبت کرده و از هر گونه تصادم و برخورد با تظاهرکنندگان پرهیز می‌کردند. یک منبع دولتی اظهار کرده است که اسدالله علم نخست‌وزیر به نیروهای انتظامی دستور داده است که چنانچه تظاهرکنندگان مجددا درصدد برهم زدن نظم و نقض قوانین برآیند به آنها حمله کنند.
تظاهرکنندگان هم‌اکنون با انجام تظاهرات، بدون اجازه دولت، قوانین را نقض کرده‌اند.
سند شماره ۶
با ما همکاری کنید
شماره: ۵۲ بخش ۳۱۱ تاریخ: ۱۵/۳/۴۲
عده‌ای از متظاهرین به کلانتری ۱۶ حمله کردند و می‌گفتند پیشوای دینی ما را گرفته‌اند بیایید با ما همکاری کنید ولی از کلانتری به آنها تیراندازی گردید.
سند شماره ۷
این سند، نشانگر سوءاستفاده رژیم از عواطف و احساسات ولایی مردم ایران است که برای حذف عکس امام، از تصاویر منتسب به امیرالمومنین (ع) بهره می‌‌جوید و یادآور سیاست معاویه است که در برابر امیرالمومنین، قرآن‌ها را بر سرنیزه برد.
معاویه، مشاور شاه!
شماره: ۹۴۵۲/۳۳۳ تاریخ: ۷/۳/۴۲
خواهشمند است دستور فرمایید در هر مغازه و محلی که عکس آیت‌الله خمینی الصاق شده روی آن تمثال حضرت امیرالمومنین چسبانیده شود.
مدیرکل اداره سوم. امجدی
[در حاشیه این سند آمده است:] مدیریت کل فرمودند: فعلا صدور فرمان فوق ضرورت ندارد. ۱۵/۳/۴۲
سند شماره ۸
سندهای ۸ و ۹ و ۱۰ نیز هماهنگی تشکیلات بهائیت با رژیم پهلوی و حمایت آنان از سرکوب مردم و نفرت ملت ایران ار مظاهر این فرقه (همچون کارخانه پپسی کولا) را نشان می‌دهد.
امام :حوادث جاری عذابم می‌دهد
بسم‌الله الرحمن الرحیم
حضرت آیت‌الله میلانی دامت برکاته
به عرض عالی می‌رساند: مرقوم مبارک مبنی بر نگرانی از اوضاع حاضر دستگاه جبار و دائر بر پشتیبانی از حقیر، موجب کمال تشکر گردید. جریانات حاضره و سالفه چیزی نیست که با توجه به عمق آن بتوان ساکت نشست.
ما ترک [= میراث] پیغمبر اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم، کتاب الله و عترت است و این دو ثقل، امروز در معرض خطر است. ملاحظه فرمودید دست‌های خبیث دستگاه جبار در موضوع قرآن کریم چه نقشه شیطانی کشیدند که اگر دفاع علمای اعلام و مسلمین نبود، نمی‌دانم امروز، وضع به چه منوال بود؟ الغای اسلام از شرایط قضات را نمی‌‌توان به چیزی حمل نمود جز پیروی از همان نقشه شیطانی دست نشاندگان اسرائیل دشمن اسلام و قرآن و ملیت و تمامیت مملکت. همان نقشه شیطانی است که برای تشکیل محفل ضداسلامی در لندن به دست دولت خائن و دستگاه جبار، حاصل دسترنج ملت فقیر مسلمان، دو هزار نفر یا به قولی پنج هزار نفر از فرقه ضاله دست‌نشانده اسرائیل [=بهائیت] را با تشریفات و تسهیلات و تخفیف به هر یک، هزار و بیست تومان در بلیط هواپیما و به هر یک پانصد دلار ارز، به محفل ضد اسلامی لندن اعزام می‌کند تا شرکت کنند در افکار شیطانی ضد اسلامی و وطنی.
توجه حضرت عالی را به نطق‌های [ناخوانا] در تشریفات رئیس‌جمهور هند جلب می‌نمایم. این نطق‌ها بسیار قابل دقت و ملاحظه است. از خلال آنها مطالب خطرناکی که پیش‌بینی نمی‌شد، خوانده می‌شود. لکن صریحا عرض می‌کنم اگر روزی بخواهد این خیال خام جامه عمل بپوشد دست انتقام ملت مسلم از آستین بیرون خواهد آمد و جنایتکاران و خائنین را خواهد تنبیه کرد. تشبثات مزورانه آنها به جایی نخواهد رسید. از حال حقیر و احوال مصدومین و مجروحین و بازماندگان مقتولین استفسار فرموده بودید، بازماندگان با دل‌های داغدار به سر می‌برند. احصائیه تمام مصدومین و مجروحین را تاکنون نتوانستیم به دست بیاوریم. بعضی از مصدومین در این مدت طولانی باز شفا نیافته‌اند. حالت حقیر، صورتا بد نیست لکن حوادث جاریه و خطرهای محتمله عذابم می‌دهد. از خداوند تعالی نصرت اسلام و مسلمین را خواستارم. تشکر خود را از عواطف صمیمانه آن حضرت اعاده می‌کنم. والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته.
روح‌الله الموسوی الخمینی.
سند شماره ۹
حمله به پایگاه‌‌های صهیونیسم در ایران
شماره: ۲۷/ بخش ۳۱۲ تاریخ: ۱۵/۳/۴۲
ساعت ۱۷ در حدود سیصد الی چهارصد نفر از مهاجمین که قبلا به کارخانه پپسی‌کولا هجوم برده بودند در سلسبیل به یک باجه بلیط‌فروشی حمله برده و آن‌را آتش زدند. این عده پس از آتش زدن باجه مزبور مجددا به سمت کارخانه پپسی‌کولا حرکت نموده‌‌اند. برای جلوگیری از اعمال این دسته، پلیس یا مامورین انتظامی وجود ندارد.
ساعت ۱۵/۱۷ (در این ساعت) جمعی در حدود سی چهل نفر از دانشجویان دانشگاه ضمن تظاهراتی اقدام به قطع تلفن‌های دانشگاه نموده و آنها شعاری به این مضمون می‌دهند: (تا عزل شاه خائف نهضت ادامه دارد) تعدادی از مهاجمین به اداره مجله تهران مصور حمله نموده و تعدادی از در و پنجره آن را شکسته ولی کارگران چاپخانه این مجله و کارکنان آن به مقابل مهاجمین آمده و با نصایح آنها را از ادامه خرابکاری باز داشتند، در همین وقت چند تانک در خیابان ژاله به آمد و رفت پرداخته و متظاهرین متواری شدند. فعلا وضع این خیابان آرام است.ساعت ۲۰/۱۷ در این ساعت یک دسته از سربازان در حدود قنات‌آباد تا میدان خیام اقدام به تفرقه جمعیتی که در این حدود آماده تظاهرات و خرابکاری بودند، نموده و در نتیجه تیراندازی، یک بچه ۴ ساله و یک بچه ۸ ساله کشته شده و مردم برای اطلاع از وضع کشته‌شدگان هر لحظه از منازل، خارج [می‌شوند] ولی سربازان به‌شدت دفاع و حمله می‌کنند. همچنین در این نقطه یک جوان دیگر کشته شده است.
سند شماره۱۰
نشریه «اخبار امری» ارگان رسمی مرکزیت بهائیان ایران سال ۱۳۴۲ پس از وقایع ۱۵ خرداد در صفحه ۲۹۲ با درج مطلبی جانبدارانه به حمایت از رژیم پهلوی و سرکوب مردم مسلمان ایران می‌پردازد و تظاهرکنندگان را اراذل و اوباش می‌خواند.
حمایت تشکیلات بهائی از سرکوب مردم توسط شاه
به قسمی که یاران عزیز رحمانی استحضار دارند در روز ۱۵خرداد ماه ۱۳۴۲ در تعقیب عزاداری محرم تظاهراتی در طهران و شهرستان‌ها ظاهرا به نام عزاداری صورت گرفت. در طهران تظاهرکنندگان به شیشه‌های منازل و عمارات دولتی از قبیل وزارت کشور، وزارت دارائی و موسسات و بانک‌ها حمله‌ور شده و حتی کیوسک‌های تلفن و بلیط‌فروشی و چراغ‌های راهنمایی و رانندگی را شکسته و از کار انداختند. این تظاهرات به حدی شدید بود که مامورین انتظامی ناچار از مداخله مسلحانه شده و حکومت نظامی اعلام گردید. حتی در اثر دخالت مامورین و جلوگیری از اراذل و اوباش عده کثیری مجروح، مضروب و مقتول شده‌‌اند که در روزنامه‌‌های رسمی جریان آن منتشر شده است.
اسناد این شماره از منابع زیر اخذ گردیده است:
قیام ۱۵ خرداد به روایت ا سناد ساواک (دوره ۶ جلدی)
اخبار امری ارگان اصلی محفل ملی بهائیان ایران، سال ۱۳۴۲
