تشکیلات بهائیت یکی از فرقه های آسیب زا و مخرب است. این فرقه همواره سعی دارد چهره مثبت و مطلوبی از خود به نمایش بگذارد و با بهره گیری از سیاست مظلوم نمایی، واقعیت درون فرقه ای و مناسباتی را که بر این فرقه حاکم است پنهان کند؛ ماهیتی که حتی حقوق و آزادی خود اعضای این فرقه را هم از آنها سلب می کند، لذا در این مقاله یکی از عملکردهای فرقه ای مخرب یعنی کنترل و نظارت بر اعضا در داخل و خارج از فرقه مورد بررسی قرار می گیرد.
ادامه مقاله- بخش دوم
هدف فرقه ها از کنترل چیست؟
فرقه ها با کنترل اعضاء در حقیقت به دنبال عدم خروج فرد و تسلط کامل بر تمام زندگی او هستند. فرقه به اعضا دیکته می کند که چه کارهایی انجام دهند، چه ارتباط هایی بگیرند، چه زمانی و با چه کسی ازدواج کنند و… آنها برای تمام زمان زندگی فرد در طول روز برنامه ریزی می کنند و هیچ جای خالی باقی نمی گذارند. اعضاء هم برای گرفتن مهر تأیید هر کاری آن را با تشکیلات هماهنگ کرده و کسب تکلیف می کنند.
کنترل در فرقه بهائیت در سطح وسیع و با شدت بسیار زیاد وجود دارد که در طول زمان بیشتر می شود. فرقه با کنترل، فرد را از لحاظ مالی، عاطفی، روانی و…. ایزوله کرده و به حاشیه می برد تا او بدون اینکه بداند در اطرافش چه می گذرد فقط دستورات مختلف فرقه را اجرا کند.
عمق این آسیب زمانی مشخص میشود که بدانیم کنترل ها توسط فرقه به چه حوادثی می انجامد. هدف اصلی از این کنترلها عدم خروج اعضاست. اعضاء تحت این کنترلها آزاد نیستند و این کنترلها در تصمیم های مهم زندگی آنها تأثیر می گذارد. بهزاد جهانگیری درباره تأثیر این کنترل ها می گوید ازدواج من و خانم رئوفی تشکیلاتی بود. مثل همه بهائیان دیگر من با خانم رئوفی آشنا نشدم بلکه تشکیلات ما را با هم آشنا کرد. من قصد داشتم با دختری مسلمان ازدواج کنم…. برادر من هم قبل از اینکه مسلمان شود، قصد داشت با دختر مسلمانی ازدواج کند که یکدیگر را هم خیلی دوست داشتند، اما تشکیلات دختران بهائی را برای ما در نظر می گرفت و آنها را سر راه ما قرار می داد و از طرفی تهدید خانواده ها مبنی بر اینکه اگر با فلانی ازدواج نکنی باید از خانه بروی بیرون ما را مجبور می کرد به این ازدواج ها تن بدهیم. بعدها فهمیدیم همه اینها سیاست تشکیلاتی است. تشکیلات سنندج با تشکیلات همدان تماس گرفته و ما را با هم آشنا کردند. در جلسه ،آشنایی من گفتم این دختر را نمی خواهم. او هم همین را گفت، ولی آنها گفتند ن”می خواهیم ” نداریم و به اجبار مدتی را با هم زندگی کردیم. هدف تشکیلات از این کار نگهداری از بهائیان مخصوصاً کسانی است که دارای روحیه انتقاد و سؤال هستند و قصد دارند از چنبره و حصار تشکیلات خارج شوند (۱۶)
وی در ادامه بیان می کند حتی در مواردی بچه دار شدن اعضاء هم تحت کنترل تشکیلات است و در مورد فضای کنترل شده این فرقه می گوید: «…. و پس از تحمل این دوره تشکیلات به من و همسرم فرمان داد که پس از آشتی باید بچه دار شویم تا ریشه های زندگی مشترکمان محکم تر شود…(۱۷)»
جهانگیری در خاطرات خود با اشاره به انتقاد از کنترلهای تشکیلات می گوید: «…. در این میان بغض صدها حرف نگفته ترکید و من با گریه گفتم به خدا خسته شدم از این همه بدبینی، از این همه تبعیض، از اینکه احساس می کنم همیشه تحت نظر هستم از اینکه این خانه را برایم تبدیل به زندان کرده اید به همین خاطر رفتم تا تنها زندگی کنم و آزاد باشم حتی اگر کاری مشقت بار داشته باشم (۱۸).
یکی دیگر از آثار این کنترل، طرد اعضاء است که در مواردی حتی منجر به مرگ اعضا نیز می شود.
صبحی در این باره می گوید فرمان شوقی افندی تأثیرات منفی بسیاری در میان بهائیان بر جای گذاشت که حتی گاه به خودکشی و قتل هم انجامید. زنی بود به نام حاجی طوطی خانم همدانی در بهائیت پابرجا. برای دیدن پسرش به آمریکا رفت و چاره ای نداشت. شوقی او را برای آنکه دستور رفتن آمریکا را نداشت راندش. در بازگشت به طهران دختران و دامادهایشان که بهایی بودند از ترس محفل روحانی نتوانستند از مادر دیدن کنند. پس از چندی پیرزن بیمار شد و هر چه لابه و درخواست کرد که من بیمارم و به زودی از جهان می گذرم بگذارید در دم واپسین فرزندانم را ببینم محفل روحانی نگذاشت او مرد و فرزندان از ترس به سراغش نرفتند….» (۱۹)
اعضاء تنها بعد از خروج از تشکیلات است که احساس آزادی کرده و معنای زندگی آزاد بدون کنترل توسط تشکیلات را درک میکنند “عطاءا… قادری” هم در مورد تجربه خود پس از خروج و درک معنای زندگی آزاد بدون کنترل تشکیلات می گوید: «من می دیدم که فرزندم در جامعه اسلامی هضم شده و هیچ مشکلی ندارد به تنهایی به نماز جمعه می رود در نمازهای جماعت شرکت می کند. دوستانش مسلمان های شناسنامه ای نیستند بلکه عامل به اسلام هستند(۲۰)».
کنترل در اکثر فرقه های مخرب دیده می شود، کنترل از فاکتورهای مهم فرقه ها برای حفظ و عدم خروج اعضاست. “محمود دشتستانی ” یکی از جداشدگان گروهک تروریستی منافقین، درباره کنترل رسانه ای در این فرقه می گوید:« … ما آنجا به هیچ رسانه ای دسترسی نداشتیم و تنها کانال خود منافقین بود که به صورت تمام وقت در سالن ها برنامه پخش می کرد. که در آن برنامه های تبلیغاتی زیادی در مورد وضعیت بد ایران نشان داده می شد. به عنوان مثال عصرهای هر دوشنبه یک برنامه اجباری داشتیم. این برنامه شامل پخش یک فیلم بود که از مناطق فقیر نشین، معتادان، دادگاه ها، طلاقها، خودکشی ها فحشا، دختران فراری، کارتن خواب ها و امثال آن فیلمبرداری شده بود و تحت این عنوان که این همه آن چیزی است که در ایران وجود دارد زندگی روزمره مردم ایران به این شکل است برای ما پخش می شد و اینگونه تبلیغ می شد که الآن همه ایران چشم به راه اردوگاه اشرف است و منتظر این هستند که ارتش آزادی بخش بیاید و آنها را نجات بدهد»(۲۱)
ابراهیم خدابنده دیگر عضو سابق این فرقه در مورد فضای کنترل شده و ایزوله فرقه منافقین می گوید:« اردوگاه اشرف ظرفی بود که رجوی توانست نیروهایش را در آن جمع کند. فرقه ها کلا به دنبال جایی هستند که از محیط خارج ایزوله باشد، چراکه نمی خواهند اعضایشان با محیط پیرامون ارتباط داشته باشند. برای همین ساکنان اردوگاه اشرف ارتباط تلفنی با بیرون نداشتند اینترنت نداشته و ندارند. فقط اینترانت یا شبکه داخلی و تلویزیون مداربسته دارند. آنجا کسی تلفن همراه ندارد و تنها مسئولان ارشد حق استفاده از تلفن همراه آن هم تحت ضوابط خاص را دارند، یعنی در حضور یک ناظر باید از آن استفاده شود. ما هم که در خارج از عراق زندگی می کردیم تحت همین ضوابط بودیم، یعنی حق دیدن شبکه های تلویزیونی غیر از منافقین را نداشتیم. (۲۲) »
در فرقه عرفان حلقه نیز تشکیلات در زندگی اعضاء نفوذ زیادی داشت. در این باره گفته می شود «در پیام یکی از اعضا توصیه می شود تا از عرفان کیهانی نامی برده نشود و در خفا اقدام به آشنایی و ازدواج صورت گیرده (۱۳)».
یکی از محققان فرقه رام نیز درباره کنترل ازدواج توسط تشکیلات این فرقه می گوید: «هرگاه دو تن از مریدان قصد داشتند در داخل فرقه با یکدیگر ازدواج کنند تازه مشکل شروع می شد!!. زیرا برای ازدواج باید از رام ا.. اجازه می گرفتند… (۲۴)»
همچنین درباره کنترل تشکیلات این فرقه که باعث قطع ارتباط اعضاء با خانواده و دوستانشان می شود. چنین بیان شده «فرقه اعضا را به سمت قطع ارتباط با خانواده و دوستان هدایت می کند. در نمونه های بسیاری اعضای مجرد فرقه از خانوده های خود جدا شده و با گرفتن خانه های مجردی ارتباطشان با خانوده هایشان قطع شده است (۲۵) ».
در فرقه حسین. پ نیز روابط اعضاء با دیگران تحت کنترل تشکیلات فرقه بود و اعضا بدون اجازه فرقه دست به هیچ اقدامی نمی زدند.
در این باره می توان به زندگی “موسی. د” یا “محبوبه م” یکی از مریدان قدیمی فرقه اشاره کرد که به علت نامعلومی از فرقه فرار کرد و مجدداً با وعده هایی که از سوی تشکیلات داده شد، بازگشت. به گفته مریدان: موسی. د پس از گذشت چهار سال از ازدواج به دستور حسین پ با همسر قانونی و شرعی خود ارتباط نداشت. موسی و به اسم انجام “جهاد اصغر” از این ارتباط منع شده بود. او همچنین از سوی فرقه اجازه ادامه تحصیل تا مقطع دکترا را نداشت و حتی از گرفتن مدرک فوق لیسانس در پایان دوره مربوطه منع شد. موسی هیچ احاطه ای بر درآمد شخصی خود نداشت و تنها مقدار اندکی به وی می رسید. وی به دستور فرقه و به دلیل نداشتن اختیار در زندگی شخصی از برادر و خواهر کوچک تر خود دور بود…. بعضی از اعضا هم بنا به دستور این فرقه از ارتباط با دوستان و بستگان خود منع می شدند به عنوان مثال: هاشم (مرتضی). س ۹ سال است که اجازه دیدن مادرش را ندارد.
این مبحث را با نظر سید کاظم موسوی به عنوان کارشناس بهائیت در مورد کنترل اعضاء در فرقه بهائیت به پایان می بریم: «در تشکیلات بهائیت، وقت اعضاء از طریق ابلاغ مأموریت های بی پایان و ایجاد سرگرمی ها و مشغولیت های ذهنی کنترل می شود. اعضا با برنامه ها فرقه ای[۱] مشغول می شوند تا به دلیل خستگی، فرصت پرداختن به مسائل دیگر را نداشته باشند. ارسال مداوم پیام ها و بیانیه های تشکیلاتی از سوی بیت العدل و همچنین نقشه های گوناگون برای اجرا در سطح ملی، مزید این مطلب است. در تشکیلات بهائیت به مانند اکثر مسلک ها از تکنیک بمباران عشق استفاده می شود، چرا که اگر بتوانند روابط افراد را کنترل کنند، موفق به کنترل خود فرد هم می شوند. زمانی که فرد برای اولین بار وارد فرقه می شود هدف بمباران عشق قرار می گیرد و تشکیلات دوستان مورد نظر خود را برای او انتخاب می کند. کوشش می شود تمام روابط موازی فرد با دیگران قطع شود و یا به حداقل برسد، زیرا سرکردگان تشکیلات از اینکه دیگران بر اعضاء نفوذ داشته باشند و اهمه دارنده (۲۶)».
با توجه به آنچه گفته شد این پرسشها به ذهن متبادر می شود که به راستی چرا تشکیلات بهائیت می خواهد کنترل اعضاء را در اختیار داشته باشد؟ چرا اعضا باید به دستور تشکیلات تن به ازدواج های تشکیلاتی بدهند و به دستور آن از شهری به شهر دیگر نقل مکان کنند و یا به خارج از کشور بروند؟ چرا اعضاء در تعامل و ارتباط با دیگران آزاد نیستند و باید تحت فشار تشکیلات به آنچه برای آنها در نظر گرفته می شود تن دهند؟ و…
پی نوشت :
- تفاوت فرقه ها و سازمانهای غیر فرقه ای در چیست، ماهنامه شفافیت، شماره ۱۷، ص ۵۲
- مجموعه ای از تکنیک هایی است که به صورت گسترده و سازمان یافته در جهت شکستن هویت واقعی فرد برای کنار زدن سیستم باوری فرد، شخصیت و ارائه هویت مجازی جهت پذیرش ایدئولوژی تمامیت گرا و خودکامه سر کرده استفاده می شود. این تکنیک ها تغییرات وسیعی در نگرش زندگی و تعهدات فرد به وجود می آورد. استیون حسن می گوید: شاید بتوان آن را یک سیستم تأثیر گذار، شامل مختل کردن هویت فردی اعتقادات، رفتار، افکار و احساسات فرد و جایگزینی یک هویت جدید تعبیر کرد.
- مبارزه با کنترل ذهنی فرقه ها، استیون حسن، فصل چهارم
- همان فصل فصل اول
- تشکیلات بهائیت و روند تغییر اعضا “ماهنامه شفافیت، شماره ۳۱، ص ٣٤
- جهانگیریف بهزاد، نیمه پنهان، جلد سی و سوم، پشت پرده تشکیلات، صص ۲۲۰ و ۲۲۱
- همان ، ص ۳۳۱
- مصاحبه با ایرج غلامی:” اصل در بهائیت دشمنی با مسلمانان است”، ماهنامه شفافیت، شماره ۳۲، ص۳۶
- مصاحبه با مهری کرمی: اگر درگیر بهائیت شوی خدا را از تو می گیرد، ماهنامه شفافیت، شماره ۳۳، ص ۳۳
- همان، صص ۲۲۲ و ۲۲۳
- مهندی صبحی، فضل الله، خاطرات زندگی صبحی و تاریخ بابیگری و بهائیگری، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ص ۹۱
- همان، ص ۶۵
- جهانگیری، بهزاد، همان، ص ۲۲۱
- مهتدی صبحی، فضل الله، همان، ص ۳۹
- جهانگیری، بهزاد، همان، ص ۳۵۷
- مصاحبه با بهزاد جهانگیری:” بهائیت یعنی جامع جميع کمالات حیوانی”، ماهنامه شفافیت، شماره ۳۹، صص ۳۱ و ۳۲
- جهانگیری، بهزاد، همان، ص ۳۲۹
- همان، ص ۵۰
- مهندی صبحی، فضل الله، همان ، ص ۶۵
- مصاحبه با عطاء قادری:” در بهائیت همه چیز در اختیار تشکیلات است” ماهنامه شفافیت، شماره ۳۶، ص ۳۶
- “یک عضو جدا شده منافقین:” نشست های ایدئولوژیکی به تدریج پرده هایی بر ذهن ما کشید”، ماهنامه شفافیت، شماره ٣٤، ص ۵۹
- مصاحبه با ابراهیم خدابنده:”از نظر ایدئولوژی سازمان، خانواده اولین دشمن است”، ماهنامه شفافیت، شماره ٣٤، ص ۴۹ “
- “عرفان حلقه و رفتارهای فرقه گرایانه”، ماهنامه شفافیت، شماره ۳۲، ص ۶۶
- ” سر کرده برای مریدان متاهل و جلوگیری از ازدواج سایر اعضا استراتژی نفاق داشت” ، ماهنامه شفافیت، شماره ۳۰ و ۳۱، ص ۴۸
- “مواقع خروج اعضا از فرقه رام ا… ، ماهنامه شفافین، شماره ۳۰ و ۳۱، ص ۵۵
- “بهائیت، مسلکی مخرب”، ماهنامه شفافیت، شماره۱۴، ص ۳۰
[۱] – cult
