نظرات فردریک گلیشر، منفک شده از بهائیت حیفایی در مورد بهائیت حیفایی – بخش ۱

چکیده

فردریک گلیشر، نویسنده، ویراستار، محقق، شاعر و یکی از منتقدان بهائیت است که بعد از ۲۵ سال عضویت فعال در جامعه بهائی به دلیل مواضع انتقادی اش مورد سرزنش تشکیلات بهائی قرار گرفت و به نوعی از بهائیت طرد گردید.

او به عنوان يك روشنفکر بهائی به عملکرد بیت العدل (رهبری بهائیت در حیفا) انتقادهای زیرا مطرح نموده است:

• از بیت العدل به عنوان رهبری مستبد یاد می کند که هرگونه آزادی اندیشه را محدود نموده است.
• او معتقد است بهائیت بعد از بهاءالله و عبدالبهاء، از مسیر اصلی خود منحرف گردیده و به یک سازمان و تشکیلات قدرت طلب، فرقه گرا و فاقد اخلاق دینی تبدیل شده است. به همین دلیل او گروه بهائیان اصلاح گرا را تأسیس کرد و مقالات انتقادی زیادی را منتشر کرد.
• به نظر او بعضی از احکام و نظرات بهاءالله از صوفیه گرفته شده است.
• همچنین او بهائیت را به عنوان ابزاری برای آمریکا و اسرائیل ذکر می کند و نقش آن را در تحرکات سیاسی جهانی از جمله جنگ آمریکا و عراق پررنگ می داند.

الف – زندگی نامه

فردریک گلیشر، نویسنده، ویراستار، محقق، مدرس، متفکر، شاعر، منتقد و متکلم بهائی در۹ فوریه سال ۱۹۵۳ در آمریکا متولد شد. او دارای مدرک کارشناسی در رشته ادبیات انگلیسی و کارشناسی ارشد در رشته حقوق از دانشگاه میشیگان است. او دورۀ مطالعات مسیحیت و اسلام را در دانشگاه ایالتی ایلینوی امریکا گذرانده است. او همچنین دوره آموزشی سه ساله نقد ادبی و سابقه تدریس ده ساله زبان و ادبیات انگلیسی، نقد ادبی، ادبیات غیرغربی، ادیان جهان و سایر دوره ها را در سطح دانشگاه های مختلف از جمله در ژاپن و چین در کارنامه خود دارد.

او با استفاده از بورس تحصیلی مؤسسه فولبرایت موفق به انجام مطالعاتی درباره آیین بودایی در دانشگاه پکن در چین شد. گلیشر در سال ۱۹۹۵ نیز با استفاده از بورس تحصیلی دیگری برای مطالعه و بررسی فرهنگ های اسلامی هندی و مدرنیته به هند سفر کرد. او در اجلاس هزاره سال ۲۰۰۰ مهمان ویژه سازمان ملل متحد بود و در سال ۲۰۱۲ نیز به دعوت مجمع عمومی سازمان ملل متحد با موضوع «اهداف توسعه هزاره» در این کنفرانس شرکت کرد. گلیشر به زبان فارسی و مکتب تصوف هم آشنایی دارد. او کتابهای زیادی در تخصص های خود به رشته تحریر درآورده است.

آشنائی با بهائیت

گلیشر در سال ۱۹۷۶ بهائی شد و به عضویت جامعه بهائیان امریکا درآمد، بیش از ۲۵ سال در کنفرانس ها و کالج های بهائی به تدریس پرداخت و در مجلات و نشریات مختلف بهائی در امریکا از جمله نشریه بهائی ورلد، مقالاتی را ارائه کرد. گلیشر از سال ۱۹۹۶ به دلیل اعتراض ها و مقالات انتقادی مختلفی که در مورد تشکیلات بهائی نوشت، مورد سوء ظن تشکیلات بهائی قرار گرفت و عملاً کنار گذاشته شد؛ ولی تا سال ۲۰۰۵ خود را عضو جامعه بهائی معرفی می کرد.

فردریک گلیشر از سال ۱۹۹۷ با راه اندازی گروههای Alt.Religion.Bahai وTalk.Religion.Bahai انتقادهای خود به آیین بهائی و مدیریت آن را با موضوع سانسور در بهائیت آغاز نمود و در سال ۲۰۰۴ با ایجاد گروه «بهائیان اصلاح طلب[۱]» مقالات انتقادی فراوانی را به قلم روشنفکران منتقد بهائی، منتشر کرد.

گلیشر از سال ۱۹۹۸ با تأسیس وب سایت های مختلف، علاوه بر ارائه نظرات خود، آراء و انتقادهای تعداد زیادی از منتقدان و روشنفکران بهائی را جمع آوری و در بیش از ۱۰۰۰ صفحه در اختیار دیگران قرار داد.

او از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵ فعالیت هایی را علیه تشکیلات بهائی و بیت العدل آغاز کرد که موجب نگرانی تشکیلات بهائی و مخالفت شدید با او شد.

گلیشر معتقد است تشکیلات بهائی و بیت العدل از مسیر اصلی تعالیم بهاء الله جدا شده و به انحراف کشیده شده است. او بهائیت را در بسیاری از جریانات سیاسی دنیا دخیل می داند، از جمله معتقد است که حمله امریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ به بهانه وجود تجهیزات شیمیایی و هسته ای و سلاح های کشتار جمعی با دسیسه و تحریک بهائیان صورت گرفته است تا بتوانند اماکن مقدس بهائی را که در تصرف دولت عراق بود باز پس بگیرند. (موژان مؤمن، «مرکزگریزی و ارتداد در جامعه بهائی، نشریه دین، شماره ۳۷، شماره ۳، (۲۰۰۷) صص [۲]۱۸۷-۲۰۹)

موژان مومن، از بهائیان سرشناس و طرفدار بیت العدل، در مقاله «مرکزگریزی و ارتداد در جامعه بهائی» گلیشر را فردی مرتد، معاند و کافر معرفی می نماید که پس از اختلاف نظر و درگیری با بهائیان ایرانی به عضوی حاشیه نشین تبدیل شده است و رفتاری ستیزه جویانه با بهائیت دارد: «او هر از چندگاهی ظاهر می شود و دست به حمله رعد آسای ایمیلی می زند.» در حالی که به اعتقاد موژان مومن، گلیشر فردی آرام، ولی ترسناک است که در حاشیه گروه مخالفان حاشیه نشین قرار دارد: «او همچون یک گرگ تنهاست تا عضو گروههای مخالف بهائی، اگرچه مواضع او مورد تأیید بیشتر مخالفان تشکیلات بهائی است.» (مقاله دن جنسن درباره گلیشر).

گلیشر در قسمتی از پاسخ خود به اتهامات موژان مومن در مقاله طرد و تکفیر در نشریه دین، شماره ۳۸ (۲۰۰۸) ص۳۹۱ می نویسد:

«…. مومن قصد دارد مرا به عنوان یک بهائی در حاشیه و کافر و مرتد معرفی نماید و به تهمت زدن علیه من بپردازد، همان کاری که سایر قلم به دستان بنیادگرای بهائی در یکی دو دهه اخیر انجام داده اند. او سوابق علمی و چهار سال تدریس من را در کالج، نادیده می گیرد و سابقه هفت ساله تدريس من در رشته زبان انگلیسی و نقد ادبی، در دانشگاه گونمای ژاپن و دانشگاه ایالتی ایلینوی و دانشگاه اوکلند را مخفی می کند! مومن ادعا می کند که من «برخورد و درگیری شخصی با بهائیان ایرانی» داشته ام. ظاهراً کسی پیش خود فکری کرده و چیزی را به کسی گزارش کرده است! خب، چه کسی در این مورد شکایت کرده و اتهام من چیست؟ بر طبق قوانین جاری در کشورهای غربی فرد متهم حق دارد شاکی را بشناسد و از موارد اتهامی اطلاع پیدا کند تا بتواند از خود دفاع نماید به این ترتیب بی گناه و گناهکار شناخته می شوند![۳]

 

[۱] Reform Bahai Faith

[۲] -https://fglaysher.com/bahaicensorship/apostates.htm) -Moojan Momen, “Marginality and apostasy in the Baha’i com- munity.” Religion, Volume 37, Issue 3, September 2007, Pages 187-209.

[۳] Challenging apostasy: Responses to Moojan Momen’s) “Marginality and Apostasy in the Bahai community”, 38. 2008, p391